Voíla, 5 gratis tips uit Mijn gamende kind!

TIP 1: Bepaal hoeveel je kind mag gamen

Afhankelijk van de leeftijd van je kind varieert hoeveel hij/zij het beste kan gamen. Enige begrenzing is in elk geval voor iedereen goed. Maar hoeveel tijd verantwoord is, hangt sterk af van allerlei factoren; naast leeftijd zijn dat bijvoorbeeld ook het soort game, de persoonskenmerken van je kind en de andere activiteiten die hij heeft. Meer dan naar de klok moet je daar als ouder naar kijken.

Wat zeggen de cijfers hierover?

• In 2017 gamede 35% van de basisschoolleerlingen vrijwel dagelijks tegenover 27% van de twaalf- tot en met zestienjarigen.

• Het percentage jongeren dat vrijwel dagelijks gamet is het hoogst onder twaalfjarigen. Daarna neemt het met de jaren af. Deels komt dat doordat kinderen die nu opgroeien een veel groter game-aanbod hebben dan oudere kinderen, deels omdat kinderen naarmate ze ouder worden andere interesses krijgen, die meestal minder goed samengaan met het gamen. Denk aan meer huiswerk, steeds vaker met vrienden en vriendinnen buitenshuis iets doen of een eerste verliefdheid.

• Hoelang kinderen gamen varieert van drie uur per week (de incidentele gamers), veertien uur per week (oftewel twee uur per dag – de hobbygamers, dat is verreweg de grootste groep) tot ten minste 23 uur per week (dat is ruim drie uur per dag – een kleine groep risico- tot problematische gamers)

Let wel: kinderen die tot een uur per dag gamen zijn socialer en tevredener dan kinderen die helemaal niet gamen. Zolang je de balans van de Schijf van Vijf uit Mijn gamende kind aanhoudt, zit je goed!

TIP 2: Voorkom verwachtingen over het gamen

Voorkom gewoontes en daarmee verwachtingen bij je kind als het gaat om gamemomenten en gametijd. Dus niet elke dag een uur gamen, of elke maandag één uur, op donderdag twee uur en in het weekend vijf uur. Maak in plaats daarvan elke week een nieuw gameschema. Zo kun je inspelen op de agenda van je kind en voorkom je ook dat je kind anticipeert op de gametijd en boos wordt als die niet wordt gehaald.

Maak duidelijk dat de agenda en leeftijd van je kind leidend zijn. Elk kind is anders. De een moet na school nog vier uur huiswerk maken, terwijl de ander na een uurtje klaar is. De een gaat in de avond sporten, de ander niet. Baseer de tijd die je kind mag gamen op de activiteiten die hij die week op de planning heeft staan. Elke week is anders, en daardoor ook de vrije tijd die overblijft om te gamen.

‘Je mag gamen als je huiswerk klaar is.’ Het mag misschien verleidelijk zijn, maar gamen moet niet aanvoelen als beloning. Ook dat kan weer een gewoonte worden en bovendien loop je de kans dat je kind zijn huiswerk afraffelt. De kwaliteit van het studeren neemt af, terwijl de gametijd toeneemt. Let dus goed op hoe je kind huiswerk maakt controleer het regelmatig.

 TIP 3: Vind de game die past bij de behoeften van het kind

Koen heeft die verlangens en behoeften boven in de top van de piramide van Maslow vertaald naar het 4M-model. Dat gebruikt hij bij presentaties om ouders uit te leggen hoe ze kun kind kunnen helpen bij de keuze voor een game:

• Mindset

Wil je kind even ontsnappen aan de dagelijkse stress, de druk van school, gevoelens van onzekerheid of verveling? Heel veel games bieden dan uitkomst, zowel op een telefoon als console en pc, maar bovenal populair zijn dan adventure games, waarin je je kunt inleven in een personage. Goede voorbeelden van games om je mindset even te veranderen zijn Pokémon, The Legend of Zelda: Breath of the Wild en Super Mario Odyssey.

• Meeting

Zoekt je kind naar sociale interactie, wil hij ergens bij horen? Lukt dat in het offline leven minder goed? Gamet de hele vriendengroep en voelt je kind misschien groepsdruk om dat ook te doen? Dan zullen online multiplayergames zeker aanslaan. Denk hierbij aan elke online game waarbij je kunt chatten en spelen met anderen, zoals World of Warcraft, Counter-Strike, maar er zijn er heel veel meer.*

• Mission

Heeft je kind behoefte aan een duidelijk doel, een richting waarin hij zich kan ontwikkelen, en de vrijheid om dat op zijn eigen wijze te doen? Of houdt je kind ervan zich te verliezen in verhalen en avonturen waarin hij een eigen rol heeft? Waarin hij personages creëert en bijvoorbeeld zelf de koning van een koninkrijk kan zijn, zittend op een troon in een virtueel kasteel? Een mooie kant van gamen is dat je oeverloos kunt oefenen en fouten maken, zonder dat dat consequenties heeft. Geschikte games zijn bijvoorbeeld RuneScape, Final Fantasy en Red Dead Redemption. Minecraft, Trackmania en Grand Theft Auto.

• Measure

Is je kind competitief en wil hij steeds weten hoe hij scoort ten opzichte van anderen? Heeft hij behoefte aan bevestiging en beloning? Sommige kinderen zijn gevoeliger voor het bevredigende gevoel dat je krijgt als je wint, en willen dat steeds weer voelen. Alle esportsgerelateerde games hebben dit in zich. Denk aan Rocket League, League of Legends en Counter-Strike, maar er zijn er heel veel meer.* 

Hoe meer M’s een game bevat, hoe aantrekkelijker deze meestal wordt om te spelen en om te blijven spelen, maar vaak neigen mensen en kinderen door hun specifieke behoeften dus naar een bepaald soort spel. Nu is het type spel dat jouw kind graag speelt niet persé ook het spel dat geschikt voor hem is. Dat komt uitgebreid aan de orde bij vraag 28. De website www.watspeeltmijnkind.nl biedt een geweldig overzicht, waar je van een groot aantal games kunt zien wat ze inhouden en wat je kunt verwachten. Er is zelfs een gamezoeker, waarmee je aan de hand van de leeftijd en interesses van je kind kunt uitzoeken wat hem aanspreekt en welke games daarbij passen.

 TIP 4: Voorkom ruzie! En dat doe je zo:

De belangrijkste factor daarin ben jij als ouder. Ontspan! Als jij je steeds negatief uit als het om gamen gaat, voelt je kind zich keer op keer afgewezen en zal hij zich verweren. Maar als je openstaat voor zijn hobby, interesse toont en meer betrokken bent, sla je een brug. Daarmee schep je een basis om samen rustig de dilemma’s te kunnen bespreken en samen afspraken te maken waar je kind zich wel aan houdt.

Maar liefst 86% van de ouders zegt weleens onenigheid met de kinderen te hebben over hun gamegedrag, bleek uit een onderzoek onder 700 ouders en ruim 1000 kinderen. En die ruzies gaan meestal over de frequentie of de duur van het gamen. 83% van de kinderen vindt niet dat ze te veel gamen, terwijl meer dan de helft van de ouders daar anders over denkt.

Bijna de helft van de ouders legt regels op voor de duur en frequentie van het gamen. Maar die regels handhaven blijkt vaak een grote uitdaging. Enerzijds wil je als ouder de harmonie bewaren en niet steeds als een politieagent moeten optreden, anderzijds stuit het veel ouders tegen de borst als hun kind uren achter elkaar achter die spelcomputer (of een ander soort scherm) zit.

Vicieuze cirkel

Als ouders en kinderen het niet eens zijn over het gamen, komen ze vaak samen in een vicieuze cirkel terecht: een kind wil doorspelen, maar mag dat niet > het raakt geïrriteerd > discussies, frustraties en ruzies > het kind trekt zich steeds meer terug en wil juist meer gamen (in het spel is het namelijk nog wel leuk en heerst een goede sfeer) > olie op het vuur van de ouder (‘was ik nou niet duidelijk? Nu zit hij toch weer achter die spelcomputer!’). Enzovoort. In de vicieuze cirkel neemt de negatieve sfeer steeds verder toe en daarmee wordt de afstand tussen ouder en kind steeds groter. Dat maakt het ook lastiger om samen goede afspraken te maken, waardoor de cirkel moeilijk te doorbreken is en er steeds weer ruzie ontstaat.

Het is belangrijk om dit te voorkomen. Een thuissituatie waarin steeds ruzie en conflict is heeft een grote impact op kinderen. Het geeft nu eenmaal veel stress. En als het stresssysteem telkens weer geactiveerd wordt, of niet meer tot rust komt, ontstaat chronische stress. Die is op geen enkele leeftijd gezond, maar chronische stress tijdens het opgroeien (Early Life Stress) kan grote negatieve gevolgen hebben voor de psychische en lichamelijke gezondheid gedurende het hele leven. 

Stook het vuurtje van je nieuwsgierigheid voorzichtig op Als je meer weet over het gamen en ook de positieve kanten ervan kent, is de kans groot dat je er meer ontspannen tegenover gaat staan. Zoals in veel hoofdstukken al naar voren kwam, versterk je de relatie met je gamende kind als je meer betrokken bent bij het gamen. Dus stof je nieuwsgierigheid af en ontdek wat jouw kind boeit en leuk vindt aan gamen. Daarmee laat je merken dat je zijn hobby en passie mooi vindt en ondersteunt en niet afwijst.

Het vraagt dus een andere houding van jou als ouder. Natuurlijk hoef je echt niet zelf een fanatieke gamer te worden of altijd naast je kind te zitten als hij gamet. Maar vragen stellen over wat hij leuk vindt en waarom (in het boek legt Koen uit hoe je zo’n gesprek het beste kunt voeren), af en toe meekijken over zijn schouder, kijken wat voor games er allemaal zijn en op zoek gaan naar games die je kind misschien ook leuk vindt, kan zeker helpen. Het draagt allemaal bij aan meer kennis over de passie van je kind en geeft je kind bovendien het gevoel dat jij er vertrouwen in hebt dat hij hier op een goede manier mee kan omgaan. Dat gamen geen gevaar is maar iets positiefs.

 TIP 5: Spelregels voor de ouder

Herken je die vicieuze cirkel in je gezin? Jij kunt hem doorbreken door andere keuzes te maken. Als ouder heb je de controle over je eigen gedrag. Zorg dat je zo min mogelijk negativiteit uitstraalt. Dat betekent overigens niet dat je niet consequent mag zijn en duidelijke regels niet hoeft te handhaven.

Natuurlijk kan bij jou het lontje ondertussen ook kort geworden zijn door al die discussies over gamen. Als je een positievere sfeer wilt scheppen in een gesprek over gamen, probeer dan je impulsiviteit in te dammen. Ontstaat er weer een ontvlambare situatie, tel dan eerst tot tien en het liefst tot honderd voordat je reageert. Blaas eerst stoom af voor je je tot je kind richt.

Ga een gesprek pas aan als jullie allebei zijn afgekoeld. Het helpt enorm om dat op een rustige plek te doen, of buitenshuis. Tijdens een wandeling bijvoorbeeld, of als je de hond uitlaat. Zorg ervoor dat je niet met stemverheffing praat, ook niet als je kind dat wel doet. Blijf boven je kind staan en boven de situatie. Je kunt beter de boodschap tien keer herhalen en duidelijk aangeven waarom je wilt dat iets gebeurt en wat de consequenties zijn als het niet gebeurt. Jij bent tenslotte de opvoeder, dit houdt in dat je soms ook minder leuke dingen vraagt van je kind.

Durf je gevoelens te tonen en je kwetsbaar op te stellen. Je denkt misschien dat je jezelf hiermee in een underdogpositie brengt, maar het tegengestelde is waar: je kweekt juist meer begrip en empathie. Blijf je kind respectvol benaderen. Dat betekent bijvoorbeeld dat je naar je kind luistert en daar de tijd voor neemt. Ook je kind heeft een mening, hij kijkt naar de situatie vanuit een ander perspectief.

Probeer niet alleen jouw mening en boodschap duidelijk te maken. Als een rustig gesprek tot niets leidt en de eerdere ruzie op dat moment niet wordt opgelost, laat dan wel duidelijk merken dat jij er voor je kind bent en dat hij altijd bij jou terechtkan. Misschien dat dat op een later moment wel zijn vruchten afwerpt.